What's museum links?

Museum Links คืออะไร?

     Museum Links เป็นโครงการที่เชื่อมโยงเยาวชนและครูผู้สอนกับทรัพยากรอันทรงคุณค่าของพิพิธภัณฑ์และแหล่งมรดกในสังคมไทย เราเชื่อว่าการเรียนรู้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมไม่ควรจำกัดอยู่เพียงในห้องเรียนเท่านั้น แต่ควรเกิดจากประสบการณ์ตรงในสถานที่จริงที่มีเรื่องราว ประสบการณ์ และความทรงจำ ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์ ชุมชน วัด หรือภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรม

     ด้วยการใช้วัตถุของพิพิธภัณฑ์และมรดกท้องถิ่นที่มีอยู่ เราชวนนักเรียนมาสำรวจ ตั้งคำถาม และสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับอดีต ปัจจุบัน และมองสู่อนาคต วิธีนี้ทำให้ประวัติศาสตร์มีชีวิตและมีความหมายมากขึ้น การทำงานของมิวเซียมลิงก์มุ่งมั่นในการสนับสนุนครูให้สามารถออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์

     ทฤษฎีและแนวคิด

     เราเชื่อว่านักเรียนจะเรียนรู้ได้ดี เมื่อมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้ และเชื่อมโยงกับสถานที่จริงและผู้คน นักเรียนได้สังเกต บันทึก และสะท้อนย้อนคิดกับสิ่งแวดล้อมรอบตัว โดยใช้แนวคิดสำคัญต่าง ๆ ในการทำงานดังนี้


     • การเรียนรู้ที่มีพื้นที่เป็นฐาน (Place-Based Education) การเรียนรู้ที่มีสถานที่เป็นฐาน ด้วยการใช้ชุมชนและสิ่งแวดล้อมท้องถิ่นเป็นจุดเริ่มต้นของการสอนและการเรียนรู้ แทนที่จะเรียนรู้จากตัวอย่างที่ไกลจากประสบการณ์ขcองผู้เรียน นักเรียนจะได้สำรวจประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และธรรมชาติในสถานที่ที่อาศัยหรือแหล่งมรดกวัฒนธรรมที่สำคัญต่อสังคม แนวทางนี้ช่วยสร้างความตระหนักรู้ทางวัฒนธรรมและความยั่งยืน ปลูกฝังความรับผิดชอบต่อชุมชน และทำให้การเรียนรู้มีความหมายมากขึ้น

     • การเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ (Constructivist Learning) การเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์เชื่อว่าผู้เรียนสร้างความรู้ของตนเองโดยเชื่อมโยงข้อมูลใหม่กับสิ่งที่ตนเองรู้อยู่แล้วและประสบการณ์ของตน แนวทางนี้ยอมรับความหลากหลายของมุมมอง รวมถึงการเรียนรู้แบบลงมือทำ สิ่งนี้ช่วยให้พิพิธภัณฑ์สามารถออกแบบกิจกรรมที่เชิญชวนให้มีส่วนร่วมและสะท้อนย้อนคิดกับเนื้อหาและประเด็นที่กำหนด รวมถึงสนับสนุนการเรียนรู้ตามทักษะและระดับการเรียนรู้ของผู้เรียนเป็นสำคัญ

     • การเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry-Based Learning) การเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้เน้นให้นักเรียนเป็นศูนย์กลางของกระบวนการเรียนรู้ ครูและผู้นำกิจกรรมจะคอยชี้แนะให้นักเรียนสืบค้น ทดลอง และหาคำตอบด้วยตนเอง วิธีนี้ช่วยพัฒนาความคิดเชิงวิพากษ์ ความคิดสร้างสรรค์ การทำงานร่วมกัน และปลูกฝังนิสัยของการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต

     
     ความร่วมมือ

     หัวใจสำคัญของ Museum Links คือ ความร่วมมือระหว่างพิพิธภัณฑ์ โรงเรียน ชุมชน กับนักเรียน เราทำงานอย่างใกล้ชิดกับครู เพื่อออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับความต้องการของโรงเรียนและบริบทของท้องถิ่น เรายังเน้นบทบาทสำคัญของผู้สูงวัยและสมาชิกในชุมชน ในฐานะผู้ถือครองความรู้ที่ถ่ายทอดความทรงจำ เรื่องเล่า และภูมิปัญญาให้กับคนรุ่นใหม่

     การร่วมกันสร้างสรรค์เช่นนี้ (co-curation) — การสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ร่วมกันระหว่างโรงเรียนและชุมชน — ช่วยให้นักเรียนรู้สึกผูกพันกับประวัติศาสตร์และภูมิใจในมรดกของตนเอง และยังแสดงให้เห็นว่าการเรียนรู้เป็นการเดินทางร่วมกันที่ทุกคนมีส่วนร่วมและทุกคนได้เรียนรู้


อ้างอิง

Falk, J. H., & Dierking, L. D. (2016). The museum experience revisited. Routledge.

Gruenewald, D. A., & Smith, G. A. (Eds.). (2014). Place-based education in the global age: Local diversity. Routledge.

Pedaste, M., Mäeots, M., Siiman, L. A., De Jong, T., Van Riesen, S. A. N., Kamp, E. T., Manoli, C. C., Zacharia, Z. C., & Tsourlidaki, E. (2015). Phases of inquiry-based learning: Definitions and the inquiry cycle. Educational Research Review, 14, 47–61. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2015.02.003

Sobel, D. (2014). Place-based education: Connecting classrooms and communities. Orion Society.

Yemini, M., Engel, L., & Ben Simon, A. (2025). Place-based education – a systematic review of literature. Educational Review, 77(2), 640–660. https://doi.org/10.1080/00131911.2023.2177260