เฮนรี อาลาบาศเตอร์ (Henry Alabaster) เป็นชาวอังกฤษที่เดินทางเข้ามายังสยามครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2399 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ในฐานะนักเรียนล่ามเพื่อเรียนรู้ภาษาไทยก่อนเริ่มต้นอาชีพทางการทูต ต่อมาเขาได้รับตำแหน่งรองกงสุลอังกฤษประจำกรุงเทพฯ และเคยทำหน้าที่แทนกงสุลอยู่ระยะหนึ่ง แต่เนื่องจากเกิดความขัดแย้งกับกงสุลอีกคนหนึ่ง จึงตัดสินใจลาออกและกลับไปอังกฤษ
พ.ศ. 2416 หลังจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เสด็จประพาสแหลมมลายู ชวา และอินเดีย ได้ทรงชักชวนให้เฮนรีกลับเข้ามารับราชการในสยามในตำแหน่งที่ปรึกษาส่วนพระองค์ โดยเฮนรีได้รับมอบหมายให้ดูแลงานสำคัญหลายด้าน เช่น หัวหน้าล่าม ราชเลขาธิการส่วนพระองค์ เจ้ากรมพิพิธภัณฑสถานและสวนสราญรมย์ และข้าหลวงควบคุมงานก่อสร้างถนนและสะพาน
หนึ่งในผลงานที่สำคัญที่สุดของเขาคือการปรับปรุงสวนสราญรมย์ภายในเขตพระราชวังสราญรมย์ให้เป็นสวนพฤกษศาสตร์แบบตะวันตก มีทั้งไม้ดอก ไม้ประดับ และกล้วยไม้ รวมถึงแคทลียาที่เขานำเข้ามาแสดงในสวนด้วยตนเอง
นอกจากนี้ เฮนรียังมีบทบาทสำคัญในการพัฒนางานสำรวจและทำแผนที่ ซึ่งมีความจำเป็นต่อการสร้างถนนและวางสายโทรเลขไปยังเมืองต่าง ๆ เช่น พระตะบอง ใน พ.ศ. 2418 เขาได้ก่อตั้งกองทำแผนที่ขึ้นเป็นครั้งแรก โดยดำรงตำแหน่งหัวหน้ากองและมีผู้ช่วยทั้งชาวอังกฤษและชาวไทย ต่อมา พ.ศ. 2421 เขาเสนอให้ว่าจ้าง เจมส์ เอฟ แมคคาร์ธี ผู้เชี่ยวชาญจากกรมแผนที่อินเดีย มาช่วยงานด้านแผนที่ ซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็นกรมแผนที่ พ.ศ. 2428 ผลงานสำคัญของเฮนรี อาลาบาสเตอร์ ได้แก่:
- พ.ศ. 2404: สำรวจและออกแบบถนนเจริญกรุง ถนนสายแรกของไทยที่สร้างแบบตะวันตก
- พ.ศ. 2417: ออกแบบและก่อสร้างสวนสราญรมย์ และนำกล้วยไม้แคทลียาเข้ามาในไทย
- พ.ศ. 2417: นำระบบล็อตเตอรี่มาใช้ครั้งแรกเพื่อหารายได้สนับสนุนพิพิธภัณฑ์
- พ.ศ. 2418: ก่อตั้งกองทำแผนที่และเริ่มสำรวจทำแผนที่กรุงเทพฯ
- พ.ศ. 2424: เสนอให้แมคคาร์ธีมาช่วยงานแผนที่
- พ.ศ. 2426: มีส่วนร่วมในการก่อตั้งกรมไปรษณีย์และกรมโทรเลข
เฮนรี อาลาบาศเตอร์ ถึงแก่อสัญกรรมเมื่ออายุเพียง 48 ปี หลังจากรับราชการถวายงานในราชสำนักสยามเป็นเวลา 10 ปี ด้วยความจงรักภักดีและผลงานที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่ง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดูแลครอบครัวของเขาด้วยพระราชทรัพย์ และพระราชทานพิธีศพอย่างสมเกียรติ หลุมศพของเฮนรีที่สุสานโปรเตสแตนต์ ถนนเจริญกรุง กรุงเทพฯ มีมณฑปแบบตะวันตกและรูปปั้นของเฮนรีประดับอยู่
